Yeni yıla yönelik planların sürdürülebilir olmasına dikkat edilmesi gerektiğini söyleyen Uzman Klinik Psikolog Sinem Duman, “Yeni yıla girerken gerçekçi hedefler koyarak, gerçekçi planlar yapmamız gerekmektedir. Bu şekilde motivasyonumuzu daha yüksek tutabiliriz. Yeni yıldan beklentilerimizi gerçekçi planlamazsak, hayal kırıklıklarına uğrayabiliriz. Hatta bu durum depresyona kadar gidebilir” dedi.
Yeni yılın birçoğumuzun içinin heyecanla kaplanmasına neden olan, yeni umutlara yelken açılan bir dönem olduğunu ifade eden İSÜ Medical Park Gaziosmanpaşa Hastanesi’nden Uzman Klinik Psikolog Sinem Duman, “Yeni yıl heyecanın birçok sebebi olabilir. Yeni başlangıçlar, yeni hedefler, tatil planları, yeni bir beslenme programı, yeni spor hedefleri gibi aklımıza gelebilecek birçok plan bu iç kıpırtısının sebebi olabilir” diye konuştu.
“Temiz bir sayfa açma isteği yaşanır”
Yeni yılın başlı başına bir motivasyon kaynağı olduğunu dile getiren Uzm. Klnk. Psk. Duman, “Herkesin motivasyon kaynağı kendine özeldir. Kimisi için ailesinden bireyler motivasyon kaynağı olabilirken kimisi için yeni alınmış bir kalem bile motivasyon kaynağı olabilir. Fakat yeni yıl, genel olarak birçok insan için motivasyon kaynağıdır. İçimizdeki temiz bir sayfa açma isteğini, geçmiş yıldaki yaşanmışlıkları unutma ihtiyacımıza karşı motive olmamıza yardımcı olmaktadır. Ancak tabi ki hayatımızda her zaman her şey yolunda gitmeyebilir. En başta bu temiz sayfayı açarken geçmiş travmalarımız da bizi tetikleyebilir. Unutmayalım ki, her şeyin üstesinden tek başımıza gelmek zorunda değiliz. Bir ruh sağlığı uzmanı ile iş birliği içinde ilerleyebiliriz” ifadelerini kullandı.
“Beklentileriniz gerçekçi olmalı”
Plan yaparken motivasyonlarımızın da gerçekçi olması gerektiğini işaret eden Uzm. Klnk. Psk. Duman, “Yeni yıla girerken gerçekçi hedefler koyarak, gerçekçi planlar yapmamız gerekmektedir. Bu şekilde motivasyonumuzu daha yüksek tutabiliriz. Yeni yıldan beklentilerimizi gerçekçi planlamazsak, hayal kırıklıklarına uğrayabiliriz. Hatta bu durum depresyona kadar gidebilir” dedi.
“Yeni yıl depresyona dönüşmesin”
Yeni yılda gerçekleşmeyen veya beklentilerin uç noktalarda olduğu hedeflerin bazı kişilerde depresyona da yol açabileceğine dikkat çeken Uzm. Klnk. Psk. Duman, depresyona yatkınlık ve altta yatan sorunların önemli etkenler olduğunu vurgulayarak risk altındaki kişileri şöyle sıraladı: “Stresli yaşam olayları olan kişiler, ailede depresyon öyküsü olan kişiler, alkol ve madde kullanımı olan kişiler, sosyal desteğin olmaması, eşlik eden anksiyete, pospartum dönem, erken ebeveyn kaybı, işsizlik, çocukluk döneminde cinsel veya fiziksel kötü davranılma öyküsü, tıbbi hastalıklar, hormonal değişiklikler, kişilik yapısı, bazı ilaçları kullananlar.”
“Planlarınız sürdürülebilir olmalı”
Uzm. Klnk. Psk. Duman, yılbaşı planlarının sürdürülebilir olması için dikkat edilmesi gerekenleri şöyle sıraladı: “Gerçekçi hedefler koyun: Bir plan yaparken öncelikle hedef belirlememiz gerekmektedir. Hedef belirlerken de işlerimizi kolaydan zora doğru sıralamalıyız. Ama en önemlisi, gerçekçi hedefler koymamız gerekmektedir. Yeteneklerimizin üstünde, gerçekleşmesi mümkün olmayan hedefler koyarsak çabuk yorulup kolay pes edebiliriz.
Zamanı doğru kullanın: Diğer önemli bir unsursa zamanı doğru şekilde kullanabilmemizdir. Yani mola vermeden verimsiz bir şekilde zamanımızın çoğunu o iş üzerinde geçirmek yerine kendimize dinlenecek zaman tanıyıp zamanı verimli bir şekilde kullanmamız daha doğru olacaktır.
Stratejinizi iyi belirleyin: İyi bir strateji belirleyerek planlama yapmamak, başarısızlığa plan yapmaktır. Yemek yapacaksak, bir yemek tarifine ihtiyacımız vardır. Bunların göz ardı edilmesi, rotasız bir geminin seyahatine benzer.
Planlarınız esnek olsun: Planlarımızı esnek tutmaya çalışmamız gerekmektedir. Biliyoruz ki, hayatın ne getireceğini her zaman kestiremeyiz. Bu sebeple planlarımızın gerektiğinde revize edilebilir şekilde olması önemlidir.
Motivasyonunuzu yüksek tutun: Motivasyon her konuda olduğu gibi yeni yıl beklentileri konusunda da oldukça önemlidir. Kendinize motive edici notlar almanız bu konuda yardımcı olabilir. Unutmayalım ki, emeklemeden koşamayız. Yani küçük adımlarla başlayarak, büyük hedefe adım adım ulaşabiliriz.
Dileklerinizi somutlaştırın: Örneğin tatile gitmek istiyorsunuz ve 2024’ten yurt dışı tatili dilediniz. Somutlaştırılmamış hedefler kulağa uzak gelebilir. Bunun için takviminizi açın ve tatil günlerinize göre gitmek istediğiniz ülkeyi seçin. Mesela bayram tatilinde Roma’ya gitmek istiyorum gibi. Böylelikle dileğinize bir adım daha yaklaşmış olduğunuzu hissedecek ve daha da motive olacaksınız.
Öğrenilmiş çaresizlikten uzak durun: Geçmiş yıllarda gerçekleşmeyen dileklerin bu yıl da olmayacağı inancı öğrenilmiş umutsuzluk durumudur. Kişiler ’Yaptım olmuyor, o halde umut etmenin anlamı yok’, ’denedim yenildim’ gibi ifadelerde bulunabilirler. Halbuki, ‘denedim yenildim’ diyenler yerine ‘yenildikçe deneyen’ insanlar olmalıyız. Yenilmekte de öğrenilecek çok şey vardır.”
